Những điểm mới trong Chương trình, sách giáo khoa giáo dục ph?thông năm 2018 so với Chương trình giáo dục ph?thông năm 2006.
- Th?ba - 01/10/2019 23:19
- In ra
- Đóng cửa s?này
byporno.net. Ngày 05/5/2006, B?Giáo dục và Đào tạo ban hành Chương trình giáo dục ph?thông kèm theo Quyết định 16/2006/QĐ-BGDĐT - Chương trình Giáo dục ph?thông hiện hành (sau đây gọi tắt là CTGDPT 2006). Ngày 26/12/2018, B?Giáo dục và Đào tạo ban hành Chương trình giáo dục ph?thông kèm theo Thông tư s?32/2018/TT-BGDĐT - Chương trình Giáo dục ph?thông mới (sau đây gọi tắt là CTGDPT 2018). Vậy, CTGDPT 2018 k?thừa những gì ?CTGDPT 2006?
V?mục tiêu giáo dục: CTGDPT 2018 tiếp tục được xây dựng trên quan điểm coi mục tiêu giáo dục ph?thông là giáo dục con người toàn diện, giúp học sinh phát triển hài hòa v?đức, trí, th? mĩ.
V?phương châm giáo dục: CTGDPT 2018 k?thừa các nguyên lí giáo dục nền tảng như “Học đi đôi với hành? “Lí luận gắn liền với thực tiễn? “Giáo dục ?nhà trường kết hợp với giáo dục ?gia đình và xã hội?
V?nội dung giáo dục: Bên cạnh một s?kiến thức được cập nhật đ?phù hợp với những thành tựu mới của khoa học - công ngh?và định hướng mới của chương trình, kiến thức nền tảng của các môn học trong CTGDPT 2018 ch?yếu là những kiến thức cốt lõi, tương đối ổn định trong các lĩnh vực tri thức của nhân loại, được k?thừa t?CTGDPT 2006 nhưng được t?chức lại đ?giúp học sinh phát triển phẩm chất và năng lực một cách hiệu qu?hơn.
V?h?thống môn học: Trong CTGDPT 2018 ch?có một s?môn học và hoạt động giáo dục mới hoặc mang tên mới là Tin học và Công ngh? Ngoại ng? Hoạt động trải nghiệm ?cấp tiểu học; Lịch s?và Địa lí, Khoa học t?nhiên ?cấp THCS; Âm nhạc, Mĩ thuật, Giáo dục kinh t?và pháp luật ?cấp THPT; Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp ?các cấp THCS, THPT.
Việc đổi tên môn Kĩ thuật ?cấp tiểu học thành Tin học và Công ngh?là do CTGDPT 2018 b?sung phần Tin học và t?chức lại nội dung phần Kĩ thuật. Tuy nhiên, trong CTGDPT 2006, môn Tin học đã được dạy t?lớp 3 như một môn học t?chọn. Ngoại ng?tuy là môn học mới ?cấp tiểu học nhưng là một môn học t?lâu đã được dạy ?các cấp học khác; thậm chí đã được nhiều học sinh làm quen t?cấp học mầm non.
?cấp THCS, môn Khoa học t?nhiên được xây dựng trên cơ s?tích hợp kiến thức của các ngành vật lí, hóa học, sinh học và khoa học Trái Đất; môn Lịch s?và Địa lí được xây dựng trên cơ s?tích hợp kiến thức của các ngành lịch s? địa lí. Học sinh đã học môn Khoa học, môn Lịch s?và Địa lí ?cấp tiểu học, không gặp khó khăn trong việc tiếp tục học các môn này. Chương trình hai môn học này được thiết k?theo các mạch nội dung phù hợp với chuyên môn của giáo viên dạy đơn môn hiện nay nên cũng không gây khó khăn cho giáo viên trong thực hiện.
Hoạt động trải nghiệm hoặc Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp ?c?ba cấp học cũng là một nội dung quen thuộc vì được xây dựng trên cơ s?các hoạt động giáo dục tập th?như chào c? sinh hoạt lớp, sinh hoạt Sao Nhi đồng, Đội TNTP H?Chí Minh, Đoàn TNCS H?Chí Minh, Hội liên hiệp Thanh niên Việt Nam và các hoạt động tham quan, lao động, hướng nghiệp, thiện nguyện, phục v?cộng đồng,... trong chương trình hiện hành.
V?thời lượng dạy học: Tuy CTGDPT 2018 có thực hiện giảm tải so với CTGDPT2006 nhưng những tương quan v?thời lượng dạy học giữa các môn học không có s?xáo trộn.
V?phương pháp giáo dục: CTGDPT 2018 định hướng phát huy tính tích cực của học sinh, khắc phục nhược điểm của phương pháp truyền th?một chiều. T?nhiều năm nay, B?GDĐT đã ph?biến và ch?đạo áp dụng nhiều phương pháp giáo dục mới (như mô hình trường học mới, phương pháp bàn tay nặn bột, giáo dục STEM,.). Do đó, hầu hết giáo viên các cấp học đã được làm quen, nhiều giáo viên đã vận dụng thành thạo các phương pháp giáo dục mới.
CTGDPT 2018 có những gì khác CTGDPT 2006?
Đ?thực hiện mục tiêu đổi mới, CTGDPT2018 vừa k?thừa và phát triển những ưu điểm của CTGDPT 2006, vừa khắc phục những hạn ch? bất cập của chương trình này. Những điểm cần khắc phục cũng chính là những khác biệt ch?yếu của CTGDPT2018 so với CTGDPT2006. C?th?
(i) CTGDPT 2006 được xây dựng theo định hướng nội dung, nặng v?truyền th?kiến thức, chưa chú trọng giúp học sinh vận dụng kiến thức học được vào thực tiễn. Theo mô hình này, kiến thức vừa là “chất liệu? “đầu vào?vừa là “kết quả? “đầu ra?của quá trình giáo dục. Vì vậy, học sinh phải học và ghi nh?rất nhiều nhưng kh?năng vận dụng vào đời sống rất hạn ch?
CTGDPT 2018 được xây dựng theo mô hình phát triển năng lực, thông qua những kiến thức cơ bản, thiết thực, hiện đại và các phương pháp tích cực hóa hoạt động của người học, giúp học sinh hình thành và phát triển những phẩm chất và năng lực mà nhà trường và xã hội kì vọng. Theo cách tiếp cận này, kiến thức được dạy học không nhằm mục đích t?thân. Nói cách khác, giáo dục không phải đ?truyền th?kiến thức mà nhằm giúp học sinh hoàn thành các công việc, giải quyết các vấn đ?trong học tập và đời sống nh?vận dụng hiệu qu?và sáng tạo những kiến thức đã học. Quan điểm này được th?hiện nhất quán ?nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục và đánh giá kết qu?giáo dục.
(ii) CTGDPT 2006 có nội dung giáo dục gần như đồng nhất cho tất c?học sinh; việc định hướng ngh?nghiệp cho học sinh, ngay c??cấp THPT chưa được xác định rõ ràng. CTGDPT 2018 phân biệt rõ hai giai đoạn: giai đoạn giáo dục cơ bản (t?lớp 1 đến lớp 9) và giai đoạn giáo dục định hướng ngh?nghiệp (t?lớp 10 đến lớp 12). Trong giai đoạn giáo dục cơ bản, thực hiện yêu cầu của Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, CTGDPT 2018 thực hiện lồng ghép những nội dung liên quan với nhau của một s?môn học trong CTGDPT 2006 đ?tạo thành môn học tích hợp, thực hiện tinh giản, tránh chồng chéo nội dung giáo dục, giảm hợp lí s?môn học; đồng thời thiết k?một s?môn học (Tin học và Công ngh? Tin học, Công ngh? Giáo dục th?chất, Hoạt động trải nghiệm, Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp) theo các ch?đ? tạo điều kiện cho học sinh lựa chọn những ch?đ?phù hợp với s?thích và năng lực của bản thân. Trong giai đoạn giáo dục định hướng ngh?nghiệp, bên cạnh một s?môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, học sinh được lựa chọn những môn học và chuyên đ?học tập phù hợp với s?thích, năng lực và định hướng ngh?nghiệp của mình.
Th?trưởng B?Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Đ?làm việc với tỉnh Điện Biên
(iii) Trong CTGDPT 2006, s?kết nối giữa chương trình các cấp học trong một môn học và giữa chương trình các môn học chưa chặt ch? một s?nội dung giáo dục b?trùng lặp, chồng chéo hoặc chưa thật s?cần thiết đối với học sinh ph?thông. CTGDPT2018 chú ý hơn đến tính kết nối giữa chương trình của các lớp học, cấp học trong từng môn học và giữa chương trình của các môn học trong từng lớp học, cấp học. Việc xây dựng chương trình tổng th? lần đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam, đặt cơ s?cho s?kết nối này.(iv) CTGDPT 2006 thiếu tính m?nên hạn ch?kh?năng ch?động và sáng tạo của địa phương và nhà trường cũng như của tác gi?sách giáo khoa và giáo viên. CTGDPT2018 bảo đảm định hướng thống nhất và những nội dung giáo dục cốt lõi, bắt buộc đối với học sinh toàn quốc, đồng thời trao quyền ch?động và trách nhiệm cho địa phương và nhà trường trong việc lựa chọn, b?sung một s?nội dung giáo dục và triển khai k?hoạch giáo dục phù hợp với đối tượng giáo dục và điều kiện của địa phương, của cơ s?giáo dục, góp phần bảo đảm kết nối hoạt động của nhà trường với gia đình, chính quyền và xã hội.
CTGDPT 2018 giảm tải như th?nào so với CTGDPT 2006?
T?nhiều năm trước khi thực hiện CTGDPT2006, dư luận bắt đầu nêu lên hiện tượng “quá tải?trong giáo dục ph?thông. T?hình ảnh chiếc cặp quá nặng của học sinh tiểu học đến chương trình thiên v?lí thuyết, thời gian học tập lấn át gi?vui chơi và lịch kiểm tra, thi c?quá dày đều được ph?huynh học sinh và báo chí nêu lên như những điển hình v?sức ép học hành đối với thanh niên, thiếu niên, nhi đồng.
S?Giáo dục và Đào tạo Điện Biên được B?Giáo dục và Đào tạo tặng c?thi đua suất xắc năm học 2018-2019
S?thực thì thời lượng học của học sinh ph?thông Việt Nam ch?vào loại trung bình thấp so với các nước. Theo s?liệu của OECD (Education at a Glance 2014: OECD Indicators), tính trung bình, mỗi học sinh tuổi t?7 đến 15 ?các nước OECD học 7.475 gi?(60 phút/gi?. Trong khi đó, thời lượng học của học sinh tiểu học và THCS theo Chương trình GDPT hiện hành của Việt Nam là 6.349 gi? thấp hơn thời lượng học trung bình của các nước OECD tới 1.126 gi? Nội dung học tập của học sinh Việt Nam, tr?một vài trường hợp cá biệt, cũng không cao hơn các nước. Ví d? ngay những tuần đầu học lớp 1, học sinh Canada đã phải thực hiện phỏng vấn các bạn cùng lớp v?s?lượng, chủng loại vật nuôi trong nhà và trình bày kết qu?thống kê thành biểu đ? Mỗi ngày, học sinh phải đọc 1 cuốn sách với cha m? mỗi tháng tối thiểu đọc 20 cuốn. T?lớp 1 đến lớp 4, mỗi năm học sinh bang California, Hoa Kì phải đọc s?lượng sách tương đương 500.000 t?v.v...
Vậy, vì sao việc học hành của học sinh Việt Nam vẫn tr?nên quá tải? Có th?nêu lên những nguyên nhân chính dẫn đến quá tải như sau:
(i) Nội dung giáo dục còn nặng v?lí thuyết; nhiều nội dung không không thiết thực, vừa khó học, d?quên, vừa không gây được hứng thú cho học sinh.
(ii) Phương pháp dạy học còn nặng v?thuyết trình, không phát huy được tính tích cực của học sinh trong việc khám phá, thực hành và vận dụng kiến thức, khiến học sinh thiếu hứng thú học tập.
(iii) Thời lượng học được phân b?đồng loạt đối với tất c?các trường trong c?nước, nhiều khi chưa tương thích với nội dung học tập; trong khi đó, giáo viên không được quyền ch?động b?trí thời lượng dạy học phù hợp với bài học, học sinh và điều kiện thực t?của trường, lớp mình.
(iv) Học sinh phải đối phó với nhiều kì thi, đặc biệt là thi chuyển cấp và thi tốt nghiệp THPT, do đó phải học nhiều.
(v) Hiện tượng dạy thêm học thêm tràn lan chiếm thời gian ngh?ngơi, khiến học sinh căng thẳng và mệt mỏi.
(vi) Do mong muốn quá nhiều ?con và do áp lực cạnh tranh, nhiều bậc cha m?bắt con tham gia quá nhiều chương trình học tập ngoài nhà trường.
Trong CTGDPT 2018 áp dụng 6 biện pháp “giảm tải?như sau:
(i) Giảm s?môn học và hoạt động giáo dục
Nh?thực hiện dạy học tích hợp và sắp xếp lại k?hoạch giáo dục ?các cấp học, CTGDPT 2018 giảm được s?môn học so với chương trình hiện hành: lớp 1 và lớp 2 có 7 môn học; lớp 3 có 9 môn học; lớp 4 và lớp 5 có 10 môn học (CTGDPT 2006: lớp 1, lớp 2 và lớp 3 có 10 môn học; lớp 4 và lớp 5 có 11 môn học). Các lớp THCS đều có 12 môn học (CTGDPT 2006: lớp 6 và lớp 7 có 16 môn học; lớp 8 và lớp 9 có 17 môn học). Các lớp THPT đều có 12 môn học CTGDPT 2006: lớp 10 và lớp 11 có 16 môn học; lớp 12 có 17 môn học).
(ii) Giảm s?tiết học
?tiểu học, học sinh học 3.623 gi?(CTGDPT 2006: học sinh học 3.329 gi?. CTGDPT 2018 là chương trình học 2 buổi/ngày (9 buổi/tuần), tính trung bình học sinh học 2,3 gi?buổi học; có điều kiện t?chức các hoạt động vui chơi, giải trí nhiều hơn (CTGDPT2006 là chương trình học 1 buổi/ngày (5 buổi/tuần), tính trung bình học sinh học 3,8 gi?buổi học).
?THCS, học sinh học 3.070 gi?(CTGDPT 2006: học sinh học 3.121 gi?. THPT, học sinh học 2.284 gi?(CTGDPT 2006: học sinh Ban cơ bản học 2.626 gi? học sinh Ban nâng cao 2.660 gi?.
(iii) Giảm kiến thức kinh viện
CTGDPT 2006 thiên v?trang b?kiến thức cho học sinh nên chứa đựng nhiều kiến thức kinh viện, không phù hợp và không thiết thực đối với học sinh. CTGDPT 2018 lấy việc phát triển phẩm chất và năng lực thực tiễn của học sinh làm mục tiêu, cho nên xuất phát t?yêu cầu cần đạt v?phẩm chất và năng lực ?từng giai đoạn học tập đ?lựa chọn nội dung giáo dục phù hợp, giảm bớt đáng k?kiến thức kinh viện, làm cho bài học nh?nhàng hơn.
(iv) Tăng cường dạy học phân hoá, t?chọn
CTGDPT 2018 là một chương trình m? tạo điều kiện cho học sinh được lựa chọn nội dung học tập và môn học phù hợp với nguyện vọng, s?trường của mình. Được chọn những nội dung học tập (?c?ba cấp học) và môn học (?cấp THPT) phù hợp với nguyện vọng, s?trường, học sinh s?không b?ức ch? dẫn tới quá tải, mà ngược lại, s?học tập hào hứng, hiệu qu?hơn.
(v) Thực hiện phương pháp dạy học mới
CTGDPT 2018 triệt đ?thực hiện phương pháp dạy học tích cực. Theo đó, học sinh được hoạt động đ?t?mình tìm tòi kiến thức, phát triển kĩ năng và vận dụng vào đời sống, còn thầy cô không thiên v?truyền th?mà đóng vai trò hướng dẫn hoạt động cho học sinh. Trong việc thực hiện chương trình, thầy cô được quyền ch?động phân b?thời gian dạy học và lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp với mỗi nội dung, mỗi đối tượng và hoàn cảnh c?th? Đây cũng là những yếu t?quan trọng đ?giảm tải chương trình.
(vi) Đổi mới việc đánh giá kết qu?giáo dục
CTGDPT 2018 xác định mục tiêu đánh giá kết qu?giáo dục là cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, có giá tr?v?mức đ?đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình và s?tiến b?của học sinh đ?hướng dẫn hoạt động học tập, điều chỉnh các hoạt động dạy học, quản lí và phát triển chương trình, bảo đảm s?tiến b?của từng học sinh và nâng cao chất lượng giáo dục.
T?phương thức đánh giá đến nội dung đánh giá, hình thức công b?kết qu?đánh giá s?có những cải tiến nhằm bảo đảm đ?tin cậy, khách quan, phù hợp với từng lứa tuổi, từng cấp học, không gây áp lực lên học sinh, hạn ch?tốn kém cho ngân sách nhà nước, gia đình học sinh và xã hội.
Các giải pháp nói trên đã góp phần quan trọng giảm tải chương trình. Tuy nhiên, đ?khắc phục được triệt đ?nguyên nhân gây quá tải, cơ quan quản lí nhà nước ?địa phương, cơ s?giáo dục và giáo viên cần phối hợp chặt ch?đ?quản lí việc dạy thêm học thêm; các bậc cha m?học sinh cũng cần tính toán đ?giúp con xây dựng k?hoạch học tập, vui chơi, ngh?ngơi hợp lí, tránh tạo thêm áp lực cho con ngoài gi?học ?trường.